نقشه های UTM

سیستم تصویر مرکاتور معکوس یا بطور اختصار UTM زمین را به 60 قسمت تقسیم می کند (30 قسمت در نیمه غربی و 30 قسمت در نیمه شرقی) که هرکدام شامل 6 درجه طول جغرافیایی (مجموعا 360 درجه) می باشد و بسیاری از کشورها بیش از یک قسمت را شامل می شوند. بطور مثال برای طول جغرافیایی بین 174 تا 180 درجه غربی عدد یک را در نظر میگیریم و برای شناسایی مکان های واقع در سطح زمین از واحد متر استفاده می کنیم.

ضمناً برای هر قسمت از کره ی زمین بر مبنای موقعیت جغرافیایی شاید یک یا چند سیستم تصویر خاص استفاده می شود یک سیستم تصویر به تنهایی نمی تواند برای یک منطقه ی بزرگ یا کل زمین مفید باشد.

مختصات این 60 قسمت از سیستم UTM با دو مولفه‌ی E که بیانگر فاصله از مبدا تا راستای شرقی-غربی و مولفه ی N که فاصله از مبدا در راستای شمالی-جنوبی است نشان داده می شود.

در هر دو حالت شمالی و جنوبی، مبدا مختصاتی مولفه Northing خط استوا در نظر گرفته می شود به این صورت که اگر منطقه ما در نیم کره ی شمالی باشد، خط استوا را مقدار صفر در نظر می گیریم و هرچه به سمت شمال نزدیک شویم مولفه N افزایش می یابد.

اما اگر منطقه مورد نظر ما در نیم کره جنوبی قرار گرفته باشد برای خط استوا مقدار 1،000،000 متر در نظر میگیریم تا مقدار مولفه ی N وقتی به سمت جنوب نزدیک می شود منفی نگردد و همواره مثبت باشد. لازم به ذکر است که مناطقی که نزدیک استوا قرار دارند وسیع ترند و هرچه به قطبین نزدیک می شویم باریک تر می شوند.

مختصاتی که از 84 درجه شمالی و 80 درجه جنوبی بالاتر باشد به دلیل نزدیک بودن به قطبین از سیستم UTM حذف می شوند.

در تقسیم بندی UTM کشور ایران در بخش های 38، 39، 40 و 41 واقع شده است و بدلیل اینکه در نیم کره شمالی قرار دارد باید در نرم افزارهای نقشه برداری برای تعیین نیم کره، حرف N را انخاب کنیم (یکی از قسمت های N38، N39، N40 یا N41 انتخاب شود).